Maymunlar Gezegeni

Yazar

Pierre François Marie Louis Boulle, 1912 yılında doğmuş Fransız yazardır. Elektrik mühendisliği eğitimi almış olan Boulle’nin hareketli bir hayatı olmuştur; II.Dünya Savaşı’na katılmış, hapse düşmüş, uzak doğu ülkelerinde farklı işlerde çalışmıştır. Katıldığı savaşların etkisi ile yazdığı ve 1952 yılında “Kwai Köprüsü” adıyla yayımladığı romanı dünyaca ünlü olmuştur. Kitap, Fransa’da Sainte-Beuve Ödülüne hak kazanmış olup 1957 yılında filme aktarılmıştır. 1963 yılında ise yine çok meşhur olan “Maymunlar Gezegeni” isimli romanını yayımlamıştır. Fransız Edebiyatçılar Derneği, 1976 yılında, Boulle’yi büyük ödüle layık görmüştür. Boulle, 1994 yılında Paris’te yaşama veda etmiş ve geride 35 kitap bırakmıştır.

Kitap

Maymunlar Gezegeni; Boulle, bilimkurgu dünyasının kapılarını sonuna kadar aralamış ve bilim dünyasının üzerinde çokça düşündüğü maymunların zekasını bir adım öteye taşımış, insan ırkını ise daha aşağı bir konuma koyarak okuyucuya bazı konuları düşünmeye itecek enfes bir kitap yazmıştır.

Uzayda başka dünyalar keşfetmek için rotasında ilerlemekte olan bir uzay gemisi, uzayda başıboş dolaşan ve içinde mesaj olan bir şişe ile karşılaşır. Bu mesajın verdiği bilgi ile bir gezegene doğru ilerlemeye başlarlar ve sonunda iniş yaparlar. İniş yaptıkları bu gezegende karşılaştıkları varlıklar tanıdık olmakla beraber gariplikler silsilesi karşısında nutukları tutulacaktır. Peki nedir astronotları bu kadar şaşırtan?

Kitap yorumu

Uzay gemisi ile evrene açılmış bir çift tatil yapıyor. Uzay gemisi içerisinde geçirdikleri vakitte üç taraftan üç farklı güneş etrafı aydınlatıyor ve ısıtıyor. Tatilin keyfini çıkartırlarken uzayda başıboş dolaşan cam şişe içinde dünya dili ile yazılmış uzun bir mektup buluyorlar ve birisi okumaya başlıyor; “Bu mesajı uzaya fırlatmaktaki amacım, insanlık neslini tehdit eden müthiş bir tehlikenin önüne geçebilmektir.”

Bu mesajı yazan ekip, en büyük yıldızlardan biri olan ve üstün bir yaşamın hüküm sürdüğü Betelgeuse’ye gitmiş ve orada karşılaştığı tehlikeyi haber vermeye çalışmıştır. Peki nedir bu tehlike? Haydi gelin hep beraber bu serüvene ortak olalım ve mektupta yazanları gözümüzde canlandıralım.

Eğer bu kitabı ilk kez okuyacaksanız ve daha önce “Maymunlar Cehennemi” isimli film serilerinden birisini izlemedi iseniz aşağıdaki yorumum okuyucu için kitabın büyüsünü bir miktar bozabilir.

Maymunları zekaca ilerlemiş ve medeniyet kurmuş bir halde, insan ırkını ise hayvanlaşmış halde bulduğumuz bu kitapta astronot olan başkahramanımız zeki ve akıllı bir insan olarak maymunların gezegenine iniş yapıyor ve serüven başlıyor. Maymunların ava çıkarak insan avlaması mı dersiniz, yoksa insanların deneylerde kullanılması mı dersiniz günümüz dünyası tersine dönmüş bir halde karşımıza çıkıyor. Bu gezegene bilmeden gelen ve düştüğü durumda kendini ispat etmeye çalışan astronotun maceralarına tanık oluyoruz.

Gulliver’in gezilerini andıran bu kitap okuyucuyu birçok konu üzerinde düşünmeye itiyor; İnsani değer yargılarının maymunlara verilmesi ve insanların denek hayvanına dönüştürülmesi son derece korkunç geliyor. Başkarakterin, diğer insanlardan farklı olduğunu, akıllı olduğunu ispat etmeye çalışması da ayrı bir telaş konusu oluyor. Okuyucu bunları okurken kendini başkarakter yerine koyup kitabın akışına kapılıp gidiyor ve kitabın sonunda bir kez daha şok oluyor.

Maymunlar insan, insanlar maymun olursa nasıl bir dünya bizi bekliyor? Peki böyle bir dünyada akıllı bir insan olarak maymunların arasına düşseydiniz ne yapardınız? Ya da akıllı bir maymun astronot günümüz dünyasına iniş yapsaydı ve insanlara akıllı olduğunu ispat etmeye çalışsaydı ne düşünürdünüz? soru soruyu getiriyor.

Bilimkurgu kitaplarını seven birisi olarak bu kitaba bayıldığımı söylemeliyim; Hayal gücü var ve bilimsel güncel bir konu olan maymunlar var daha ne olsun bu iki güçlü dayanak ile çok güzel bir kitap çıkmış ortaya. Akıcı ve okuması kolay olan ve ayrıca şaşırtıcı bir sona sahip bu kitabı mutlaka okumanızı tavsiye ediyorum. Keyifli okumalar diliyorum!

Not: Kitabın konusundan esinlenilerek, 1968 yılında, “Maymunlar Cehennemi” adlı film yapılmıştır. Charlton Heston’un baş rolünü oynadığı film kült bir film olarak tarihe geçmiştir. Filmin 1970, 71, 72 ve 73’de yapılmış devam serisi de mevcuttur. Daha sonra çekilen filmlerde ise konu kitaptan farklılaşmakta ve maymunların evrimleşmesi ve akıllı hale gelmesine odaklanmaktadır. Tüm filmlerini izleyen birisi olarak her ne kadar günümüz teknolojisi ile filmleştirilen çekimler daha cezbedici olsa da ben daha çok ilk filmini beğenmiştim ve eski serinin ilk birkaç filmini beğenerek izlemiştim.

Künye

Yazar: Pierre François Marie Louis Boulle

Sayfa sayısı: 208 sayfa

Çevirmen: S. İpek Ortaer Montanari

Özgün Adı :  La planète des singes

Yayınevi: İthaki Yayınları

Arka kapak

“Maymunlar Gezegeni, Gulliver’in Gezileri’nin gelecekteki versiyonu.” –Louisville Times “Romanın şaşırtıcı finali bile tek başına dehşet verici.” –Newark News “Aklını kullanabilen insanlar mı? Hayır, bu mümkün değil; bu noktada yazar ne yazık ki maksadını aşıyor!” Pierre Boulle, Avrupa’dan çıkıp yazdığı bilimkurgu romanıyla vahşi batılı meslektaşlarıyla baş edebilen ilk, belki de son frankofon. Maymunlar Cehennemi ve diğer sinema uyarlamalarına da ilham kaynağı olan Maymunlar Gezegeni ise, insanlığın en derin korkularından birinin eşsiz anlatısı. Çok da uzak olmayan bir gelecekte üç uzay gezgini; verimli ormanları, yaşanabilir iklimi ve temiz havasıyla Dünya’ya fazlasıyla benzeyen bir gezegene iniş yapar. Bu gezegen her yönüyle kusursuz gözükse de aslında hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Gerçek, çok geçmeden açığa çıkar: Bu gezegende insanlar vahşiyken, uygar maymunlar onların efendileridir. Henüz maceranın başında yol arkadaşlarından kopup tek başına mücadele etmek zorunda kalan Ulysse Mérou, bu cennet görünümlü cehennemden kurtulmanın yollarını tek başına bulmak zorundadır. Ulysse, insanlığın kurtarıcısı olmayı başarabilecek mi? Yoksa bu lanetli geleceğin son tanığı mı olacak? Maymunlar Gezegeni, insanlar gezegeninden daha insani bir satir.